σημαία

Τίτλος ελληνικών εφημερίδων. Με τον τίτλο αυτό κυκλοφόρησαν εφημερίδες το 1871 (Αθήνα και Λευκάδα), 1875 (Ερμούπολη), 1880 (Αθήνα), 1882 (Χαλκίδα) 1885 (Βόλος), 1886 (Αθήνα), 1887 (Αθήνα) 1905 (Νέα Υόρκη), 1908 (Καβάλα), 1913 (Αθήνα, Καλαμάτα) και 1918 (Πειραιάς).

* * *

η, ΝΜΑ, και σημεία ΜΑ, και σημέα Α

νεοελλ.

1. κομμάτι από ύφασμα με τα διακριτικά χρώματα και τα εμβλήματα κράτους, κόμματος, συλλόγου ή άλλου συνόλου, κν. φλάμπουρο

2. φρ. α) «γαλανόλευκη σημαία» — η ελληνική σημαία

β) «λευκή σημαία» — σύμβολο ανακωχής

γ) «κόκκινη σημαία»

i) σύμβολο κοινωνικών αγώνων και επαναστάσεων, καθώς και τών επαναστατικών κομμάτων και ιδίως τού κομμουνιστικού

ii) η κρατική σημαία τής ΕΣΣΔ από το 1918 ώς το 1991

δ) «μαύρη σημαία»

i) σύμβολο εξέγερσης απελπισμένων

ii) έμβλημα πειρατών

iii) σύμβολο αναρχικών

iv) σύμβολο πολέμου μέχρις εσχάτων

ε) «σημαία ευκαιρίας»

ναυτ. σημαία κράτους τού οποίου οι νόμοι αλλά και η πολιτική διευκολύνουν τη νηολόγηση πλοίων ξένης ιδιοκτησίας παρέχοντας ευνοϊκότατη φορολογική κ.ά. μεταχείριση ώς το σημείο πλήρους ασυδοσίας

στ) «προσβολή σημαίας» — το αδίκημα τής περιύβρισης τού συμβόλου κυριαρχίας ενός κράτους

ζ) «ύψωσε την σημαία τής ανταρσίας [ή τής επανάστασης]» — στασίασε, επαναστάτησε

η) «καλούμαι υπό τας σημαίας» — επιστρατεύομαι

θ) «τάσσομαι υπό την σημαία κόμματος [ή παράταξης]» — προσχωρώ σε κόμμα ή παράταξη

μσν.-αρχ.

στρατιωτικό σύμβολο («καὶ τὰς χρυσᾱς σημαίας τὰς ἀκίνητους λεγομένας καθελόντες», Πλούτ)

αρχ.

1. το σύμβολο τής μάχης, κόκκινος χιτώνας πάνω από τη σκηνή τού στρατηγού

2. στρατιωτικό σώμα πεζικού

3. εικόνα τού αυτοκράτορα

4. σήμα με το οποίο δηλωνόταν η ταυτότητα και η αποστολή κάποιου

5. σημείο, σημάδι επάνω σε λίθο

6. πανοπλία

7. (κατά τον Ησύχ.) «σημαία

σημεῑον».

[ΕΤΥΜΟΛ. < σῆμα* + κατάλ. -αία / -εία (πρβλ. αντίστοιχα κατάλ. -αῖος / -εῖος). Ο τ. σημεία είναι ο αρχαιότερος, ενώ οι τ. σημέα και σημαία είναι μτγν.].